Czy wiesz co jest ulubionym przysmakiem przyrządzanym w święta w każdej polskiej rodzinie lub co jest chlubą polskiej kuchni? A co należy do żelaznego menu młodych ludzi? Zapraszam Was do ciekawej, nieco zabawnie brzmiącej dziś lektury kilku wigilijnych definicji, zaczerpniętych z Leksykonu Sztuki Kulinarnej (1983)

Barszcz- zupa sporządzana na wywarze z buraków i często kości, zakwaszana kwasem burakowy; b. może być czysty i zabielany; czysty może być postny, podawany tradycyjnie na wieczerzę wigilijną, przyprawiony wywarem z suszonych grzybów (zwykle borowiki) i podawany z uszkami nadziewanymi farszem z grzybów lub ryby. Według Glogera (Encyklopedia Staropolska) b. postny był dawniej podawany jako jedyny posiłek w dniu wigilii Bożego Narodzenia.

Gołąbki- znana od dawna potrawa przyrządzana z różnych farszów zawijanych w sparzone liście świeżej kapusty lub w liście kapusty kwaszonej.

Groch- odgrywał w kuchni polskiej dużą rolę, zwłaszcza w czasach gdy nie znano ziemniaków. Ale i dzisiaj grochówka na wędzące z majerankiem lub roztartym czosnkiem, puree grochowe z golonką wieprzową, a nawet kapusta z grochem należą do żelaznego menu ludzi młodych, pracujących fizycznie.

Kutia- tradycyjna, zwłaszcza na Litwie i Ukrainie potrawa wigilijna, przygotowana z gotowanej pszenicy (czasem z kaszy lub ryżu) z dodatkiem maku, miodu, orzechów, rodzynków.

Karp- jedna z najbardziej cennych ryb hodowlanych w stawach. Mięso k. żółtaworóżowe, smaczne, delikatne, tłuste, nie należy do lekkostrawnych.

Makowiec- placek drożdżowy przełożony sparzonym i zmielonym makiem z dodatkiem cukru lub miodu pszczelego, masła, rodzynków, skórki pomarańczowej- zwinięty i upieczony; po upieczeniu zwykle lukrowany.

Paszteciki- pasztety porcjowe (tzw. paszteciki) przyrządzane z ciasta półfrancuskiego, francuskiego lub ptysiowego i po upieczeniu nadziane rozmaitymi farszami lub przyrządzane z ciasta drożdżowego, kruchego, naleśnikowego, a następnie upieczone lub usmażone

Piernik- ciasto przyrządzane mąki pszennej, żytniej lub mieszanej z dodatkiem podgrzanego naturalnego miodu, tłuszczu, jajek, wody, korzeni i środka spulchniającego. Nazwa wywodzi się ze staropolskiego słowa "pierny" co oznaczało "pieprzny". Pierwszy cech piernikarzy powstał w Krakowie.

Sernik- rodzaj ciasta, którego głównym składnikiem jest dobrze odciśnięty, tłusty twaróg, uszlachetniony jajkami, cukrem i masłem, aromatyzowany zazwyczaj skórką otartą z cytryny i wanilią, wzbogacany rodzynkami i migdałami, a niekiedy smażoną skórką pomarańczową. S. to ulubiony przysmak przyrządzany na święta w każdej polskiej rodzinie.

Susz owocowy- mieszanka różnych suszonych owoców (jabłka, śliwki, morele, gruszki) używana w kuchni w okresie zimowym. Dobry s.o. powinien być elastyczny (nie łamiący się), o jasnym zabarwieniu (jabłka, gruszki), nie przypalony.

Strucla- słodkie pieczywo drożdżowe w kształcie podłużnej bułki, zwykle nadziewane makiem, marmoladą, masą orzechową i lukrowane.

Śledź- ryba morska z rodziny śledziowatych, określana jako ś. oceaniczny. W handlu znajdują się ś. świeże (zielone) do natychmiastowej konsumpcji, solone, wędzone lub w konserwach. Ze ś. można przyrządzić wiele potraw na ciepło i zimno.

Uszka- małe pierożki przyrządzane z wolnego ciasta cienko rozwałkowanego i pokrajanego na kwadratowe kawałki o bokach 2-3 cm, w które zawija się farsz. Uszka są chlubą polskiej kuchni i stanowią dodatek do tradycyjnego postnego barszczu wigilijnego

* materiały zaczerpnięte z książki "Leksykon sztuki kulinarnej" Maciej E. Halbański, wyd, Watra, Warszawa, 1983